Uit mijn comfortzone komen? Liever niet
Een tijd geleden werd ik gebeld door een leidinggevende. Hij had nog wat vragen over een individueel traject die een medewerker van zijn bedrijf wilde volgen.
Hij was bang dat de medewerker te veel in zijn comfortzone zou kunnen blijven in het traject. Het klonk alsof in je comfortzone blijven een ware gruwel en doodzonde was.
Het lijkt wel of dit de algemeen geldende opvatting is. We worden voortdurend aangemoedigd om uit onze comfortzone te komen. Alsof daar een grote schat ligt begraven.
Het omgekeerde geldt
Ik geloof dat het omgekeerde geldt, zeker voor introverten. De schat ligt juist begraven in jouw comfortzone.
We krijgen als introvert namelijk zo vaak te horen dat we niet voldoen. Dat we bijvoorbeeld te stil zijn, te bescheiden, of te weinig overtuigingskracht hebben.
Omdat we toch graag aan de verwachtingen willen voldoen, zijn veel van ons gewend om onszelf op te jagen om meer extravert gedrag te laten zien. We pushen onszelf uit onze comfortzone. Dit is voor de meeste introverten even vol te houden, maar al snel slaat de vermoeidheid toe. We verliezen aan kracht en effectiviteit.
Waardoor we ons te kort voelen schieten. En onszelf vervolgens weer pushen tot meer extravert gedrag. Een negatieve, vicieuze cirkel.
Tips zijn er in overvloed over hoe je ‘moet’ omgaan met spannende situaties. Misschien heb je deze wel eens gehoord:
- Je moet het gewoon doen!
- Denk niet te lang na, voor je iets zegt.
- Weet je, je moet er gewoon op afstappen.
- Pak gewoon de telefoon en bel hem op.
- Onderbreek hem/haar maar gewoon, hoor.
- En als klap op de vuurpijl: Kijk eens een avondje naar Theo Maassen, dan kun je leren hoe je er wat humor in brengt…
Het klinkt allemaal zo makkelijk, alsof je deze tips moeiteloos en ‘gewoon’ kunt opvolgen. Zo werkt het alleen niet voor een introvert. (En over wat je zou kunnen leren van Theo Maassen, heb ik het al helemaal niet…)
Volg deze goedbedoelde adviezen op en…
Voor veel introverten houden deze adviezen in dat ze ver buiten hun comfortzone zouden moeten treden. Met als gevolg dat je dichtslaat, blokkeert, begint te hakkelen en/of je negatief gaat voelen over jezelf.
Misschien kun je er een heel eind in meegaan, maar loopt het alsnog spaak bij een onverwachte gebeurtenis, opmerking of vraag. En omdat deze tips zo eenvoudig klinken, denk je als professional wellicht al gauw dat je dit toch zou moeten kunnen, omdat het bij je vak hoort.
Voel je als een vis in het water
Ik hoor vaker dat als je buiten je comfortzone treedt, dat je dan op de plek komt waar de magie plaatsvindt. Maar is dat zo? Vooral als je echt vreselijke spanning voelt bij de gedachte alleen al?
Volgens mij betekent uit je comfortzone stappen: buiten het vertrouwde gaan. Maar stel nu dat je je ontspannen gevoel mee kunt nemen naar een spannende situatie? Alsof je je zwembad meeneemt, zodat je je ergens anders ook als een vis in het vertrouwde water voelt. Dat kan echt!
Neem je zwembad mee
Om je zwembad mee te kunnen nemen, heb je zicht nodig op jouw natuurlijke voorsprong. Want dan kun je je natuurlijke overtuigingskracht, jouw impact altijd en overal inzetten.
Maar waar en hoe vind je die? Dichterbij dan je misschien denkt. Ik geef je graag een voorbeeld uit mijn praktijk.
Klanten vertellen me namelijk vaker dat zij in projecten zien welke volgende stap zou helpen in de continuïteit of als oplossing van een probleem. “Anderen hebben daar ook vast al aan gedacht en zullen mijn idee dus afschieten”, zeggen ze.
Of ze vinden hun idee of vraag te voor de hand liggend. Zo eenvoudig kan het nooit zijn, denken ze dan. Vragen en gedachten blijven vervolgens onbesproken.
Realiseer je dat wat jij je afvraagt, niet hetzelfde is als wat bij anderen in hun hoofd gebeurt. Als je je daar bewust van wordt, dan kun je de vragen stellen die jij hebt in plaats van bezig te zijn met hoe je denkt dat je moet zijn.
Daarnaast hoeft een vraag of oplossing niet altijd moeilijk te zijn. Als het jouw talent is om een richting te zien, dan gaat het je vaak juist gemakkelijk af.
Een andere weg
Om deze reden bewandel ik een andere weg met de introverten die ik begeleid. Ik kijk juist met hen naar momenten waar zij zich comfortabel voelden, flow ervaarden, en spreken gemakkelijk ging.
Deze momenten geven zoveel bruikbare informatie over wat ze nodig hebben om succesvol te zijn en op een natuurlijke manier hun invloed te vergroten.
Deze informatie kunnen we weer gebruiken in situaties waar zij zich niet zo op hun gemak voelen of spanning ervaren.
Een voorbeeld hoe dit eruit kan zien
Een tijd geleden begeleidde ik een introverte beleidsmedewerker. Hij had veel moeite met een aantal zeer dominante, extraverte collega’s. Zij waren zo stellig en zo snel in hun reactie. Hij vond het heel lastig om hiermee om te gaan.
Het voelde altijd alsof ze hem wilden aftroeven of hem ter verantwoording riepen elke keer als hij wat inbracht. Hij voelde zoveel spanning in gesprek met deze collega’s dat hij regelmatig blokkeerde als hij aan het woord was.
Of, om maar geen felle reactie te ontlokken bij zijn collega’s, helemaal niets zei. Waar hij zich dan weer vervelend over voelde omdat hij geen bijdrage had geleverd.
Toen ik hem vroeg of er ook besprekingen en bijeenkomsten waren waar hij zich op zijn gemak voelde, noemde hij de besprekingen met zijn projectteam.
‘In het projectteam gaat het niet om elkaars ideeën af te troeven, maar om samen te ontdekken wat werkt in de praktijk. Ik ontspan bij deze groep mensen. En tot mijn grote verbazing, lukt het me in die groep heel gemakkelijk om mensen enthousiast te krijgen voor mijn ideeën. Dat kost me geen enkele moeite.’
Toen we samen gingen onderzoeken wat maakte dat hij zich in de projectgroep ontspande, kwamen we erachter dat dit door de gespreksvorm komt.
Discussie
De dominante collega’s discussieerden altijd.
Bij een discussie heb je verschillende standpunten en je probeert jouw gesprekspartner te overtuigen van jouw standpunt. Bij een discussie heb je winnaars en verliezers. Veel introverten voelen zich ongemakkelijk bij een discussie en haken al snel af.
Dialoog
Introverten houden vaak meer van de dialoog. In een dialoog kijk je samen naar een probleem of situatie. En iedereen brengt zijn eigen kennis en ervaringen in zodat je samen het grotere geheel kunt zien. Bij een dialoog probeer je een ander dus niet te overtroeven. Ieders bijdrage is als het ware een puzzelstukje om de totale puzzel te kunnen leggen.
In de projectgroep was meer sprake van een dialoog. Daarom voelde de introverte beleidsmedewerker zich er zo thuis en op zijn gemak. Het sloot aan bij zijn natuurlijke manier van communiceren als introvert.
Nu we wisten dat hij zich veel meer op zijn gemak voelde bij de dialoog, konden we ook een aanpak ontwikkelen waardoor hij ook in overleggen met zijn dominante collega’s de dialoog kon stimuleren. Door bijvoorbeeld de opbouw van zijn verhaal zo te structureren dat hij krachtig overkwam terwijl hij ook tegelijkertijd de dialoog bevorderde.
Alleen al om die strategie te hebben, maakte hem minder gespannen in gesprek met zijn dominante collega’s. Hij voelde zich meer op zijn gemak en comfortabel.
Het toepassen van de strategie bleef niet zonder resultaat. Hij zei: ‘met deze strategie domineerde ik het gesprek zonder dominant te zijn.’
Dat is wat ik bedoel
En dat is wat ik bedoel met waarom het belangrijk is om niet uit jouw comfortzone te stappen, maar er juist één te creëren. In jouw huidige comfortzone ligt jouw schat begraven. Het is goed om daar jouw zoektocht te beginnen naar hoe je op een natuurlijke manier jouw invloed vergroot.
Toen ik dit had uitgelegd aan de leidinggevende die belde, kon hij het niet anders dan beamen. Ja, dat was wat de medewerker nodig had.
3 tips om je als een vis in het water te blijven voelen:
1. Onderzoek jouw natuurlijke rol. Waar kun jij echt bijdragen en tevreden over zijn? En het gevoel hebben dat het wel te doen is om die stap(pen) te zetten. Vaak zit de oplossing overigens in iets kleins.
Welke actie voor jou het meest passend en ontspannen voelt, kun jij alleen bepalen.
Lees ook het verhaal van Martine over hoe zij dat heeft aangepakt en ervaren.
2. Help een extravert op jouw introverte manier. Eerder heb ik Dick Otter geïnterviewd, een extravert en trainer bij Lef Consult. Hij gaf 3 handige tips hoe je je talenten als introvert kunt inzetten als een extravert je vraagt met hem of haar mee te denken.
Ik ontdekte mooie eyeopeners!
Een aanrader om het interview met Dick Otter te bekijken (circa 10 minuten).
3. Neem je eigen behoefte serieus. Geef bijvoorbeeld rustig aan als je graag meer pauze wilt tijdens een lange bijeenkomst. Of wellicht heb je duidelijkheid nodig over een bepaald punt om verder te kunnen met een project. Waarschijnlijk zie jij ook de consequenties als dat aspect niet aan bod komt tijdens een bespreking. Realiseer je dat niet iedereen die gevolgen op voorhand in de gaten heeft, dus maak anderen deelgenoot van jouw gedachten en vragen.
Kortom: maak bespreekbaar waar jij behoefte aan hebt. En zoek naar een natuurlijke manier om bij te dragen zonder een drempel te ervaren. Als je daar niet uitkomt of meer handvatten voor nodig hebt, dan is de MasterClass-serie wellicht interessant voor je.
Tot slot een checkvraag voor iedere situatie: Word ik meer ontspannen als ik … doe? Als het antwoord ‘nee’ is, kun je wellicht nog iets anders doen wat je helpt om meer de ontspanning te vinden. Op deze manieren kun je je als een vis in het water blijven voelen, waar je je zwembad ook mee naartoe neemt.
Heel veel succes!